Η πιο κοινή ασθένεια των πτηνών που βλέπουμε στην πρακτική μας και η οποία μπορεί να προληφθεί, είναι η αβιταμίνωση Α ή έλλειψη βιταμίνης Α, με ή χωρίς συνοδεία δευτερογενών λοιμώξεων. Τα κατοικίδια πουλιά που τρώνε μόνο σπόρους (ειδικά ηλιόσπορους και φιστίκια) είναι περισσότερο επιρρεπή σε αυτό το πρόβλημα επειδή η αποκλειστική διατροφή με σπόρους είναι χαμηλή σε περιεκτικότητα βιταμίνης Α.

Όταν εμφανίζεται η έλλειψη της βιταμίνης Α, τα κύτταρα που δομούν το αναπνευστικό, αναπαραγωγικό και πεπτικό σύστημα, υποβάλλονται σε δομικές αλλαγές που τα καθιστούν ανίκανα να εκκρίνουν βλέννα για τη δημιουργία της βλεννώδους μεμβράνης. Δεδομένου ότι η βλεννώδης μεμβράνη δρα ως προστατευτικό κάλυμμα για την αποτροπή προσβολών από παθογόνους παράγοντες, η έλλειψη βιταμίνης Α επιτρέπει στα βακτηρίδια του περιβάλλοντος και σε άλλους μικροοργανισμούς να διαπεράσουν το βλεννώδες αυτό εμπόδιο και να εγκατασταθούν στους ιστούς.




Τα συμπτώματα της έλλειψης βιταμίνης Α εξαρτώνται από το σύστημα οργάνων που επηρεάζεται (παραδείγματος χάριν τον αναπαραγωγικό, πεπτικό, ή αναπνευστικό σύστημα) και από το είδος του μικροοργανισμού ή την ομάδα των μικροοργανισμών που προσβάλλει τον ασθενή.

Συχνότερα επηρεάζεται το αναπνευστικό σύστημα. Δεδομένου ότι και το στόμα είναι φτιαγμένο επίσης από τα κύτταρα που έχουν εκτεθεί, χρειάζεστε μόνο μια οπτική εξέταση μέσα στο στόμα του πουλιού για να αναγνωριστούν τα πρόωρα σημάδια αυτής της έλλειψης. Αρχικά, θα δείτε μικρές άσπρες περιοχές στο πάνω μέρος του στόματος ή/και στη βάση της γλώσσας. Οι λευκές αυτές περιοχές τελικά μολύνονται, δημιουργώντας μεγάλα, εμφανή αποστήματα. Τα αποστήματα μπορούν να παραμορφώσουν τη γλωττίδα (άνοιγμα της ταχείας), προκαλώντας κοπιώδη αναπνοή και τελικά μηχανική ασφυξία. Τα αποστήματα μπορούν ακόμη να γίνουν τόσο μεγάλα, σε σημείο που να φράξουν τη χοάνη (σχισμή στο άνω μέρος του στόματος). Όταν συμβαίνει αυτό, το πουλί εκκρίνει άφθονα ρινικά υγρά και δημιουργείται εμφανές πρήξιμο γύρω από τα μάτια. Ο πόνος από αυτές τις εστίες μόλυνσης, αναγκάζει τελικά το πουλί για να λιμοκτονήσει. Οι μικροοργανισμοί που προκαλούν αυτές τις μολύνσεις, μπορούν επίσης να εξαπλωθούν σε όλο το σώμα του πουλιού με καταστρεπτικές συνέπειες.

Ένα πουλί με έλλειψη βιταμίνης Α, μπορεί να παρουσιάσει οποιαδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα: φτέρνισμα, δύσπνοια, ρινική καταρροή, ελκώδη ή βουλωμένα ρουθούνια, ατονία – λήθαργο, κατάθλιψη, διάρροια, νευρικό τίναγμα της ουράς πάνω κάτω, φτωχό χρώμα φτερών, πρησμένα μάτια, δακρύρροια, μειωμένη όρεξη, δύσοσμη αναπνοή και "γλοιώδες στόμα".

Είναι λίγοι οι ασθενείς πουλιά που πεθαίνουν από έλλειψη βιταμίνης Α ως κύρια αιτία. Πεθαίνουν συνήθως από δευτερογενείς λοιμώξεις, συνήθεις σε πουλιά με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα και την ανικανότητα του σώματος να ανταποκριθεί στη φυσιολογική κυτταρική αναγέννηση (αυτοΐαση). Οι δευτερογενείς λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή των οργάνων, η οποία θα οδηγήσει ενδεχομένως στον θάνατο του πουλιού. Συνεπώς, θεραπεύουμε πρώτα την λοίμωξη που είναι απειλητική για τη ζωή, και στη συνέχεια αντιμετωπίζουμε την υποβόσκουσα (αίτιο) έλλειψη βιταμίνης Α με ενέσεις της βιταμίνης αυτής.

Για να θεραπεύσουμε το δευτερογενή απειλητικό παράγοντα για τη ζωή, διεξάγουμε αρχικά μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων. Λαμβάνουμε αίμα για να εξετάσουμε ποια όργανα έχουν προσβληθεί, κατόπιν κάνουμε καλλιέργειες και αντιβιογράμματα για να καθορίσουμε ποια βακτηρίδια ή μύκητες μπορεί να υπάρχουν και τέλος αναλύουμε τα περιττώματα για τον έλεγχο ύπαρξης παρασίτων.

Έπειτα, νοσηλεύουμε το πουλί για τουλάχιστον μια εβδομάδα και προχωρούμε στη θεραπεία με τα κατάλληλα φάρμακα, βάσει των αποτελεσμάτων των εξετάσεων. Συχνά καταστέλλουμε επίσης το πουλί, το σιτίζουμε με σωληνάκι και προχωρούμε σε χειρουργικό καθαρισμό των αποστημάτων. Αν και μπορεί να χρειαστεί μια αρκετά μεγάλη περίοδο αποκατάστασης, η πρόγνωση είναι συνήθως ευνοϊκή εκτός αν τα δευτερογενή προβλήματα έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες σε κάποια όργανα.

Άλλη μια φορά το ρητό "κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν", ισχύει και σε αυτήν την ασθένεια. Τα ψιττακοειδή είναι αρκετά ανθεκτικά στην ασθένεια, αλλά εφόσον προσβληθούν, είναι συχνά δύσκολο να θεραπευθούν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν η ασθένεια προκληθεί από ελλειπή διατροφή, η οποία είναι συχνή λόγω των διατροφικών επιλογών μας για την σίτιση των πουλιών.

Η πλειοψηφία των διατροφικών μοντέλων που παρουσιάζουν έλλειψη σε βιταμίνη Α, υστερούν επίσης και σε άλλες βιταμίνες, πρωτεΐνες και ανόργανα άλατα και επομένως η πρόληψη πρέπει να έχει ως στόχο τη γενικότερη βελτίωση της διατροφής, καθώς επίσης και τη χορήγηση των κατάλληλων βιταμινούχων συμπληρωμάτων. Εκτός από καλής ποιότητας μίγμα σπόρων, θα πρέπει να προσφέρονται στα πουλιά τροφές με κίτρινο και έντονο πράσινο χρώμα (εκτός ορισμένων εξαιρέσεων).

Για να προστατέψετε τα πουλιά σας από την αβιταμίνωση Α, μπορείτε να τους προσφέρετε τροφές όπως το πεπόνι, την παπάγια, την κόκκινη πιπέρια, τα φύλλα και το άνθος του μπρόκολου, καρότα, γλυκοπατάτες, φύλλα γογγυλιού, λάχανα, αντίδι, κρόκο αυγού, παντζάρια, ραδίκια και σπανάκι (βλ. τον πίνακα για τη σχετική περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α). Η καθημερινή χρήση επίσης κάποιας εκ των πολλών βιταμινών σε σκόνη, καλής ποιότητας, θα βοηθήσει στην αποτροπή της εκδήλωσης αυτής της ασθένειας, που μπορεί να προσβάλει τα πουλιά σας.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α

Τρόφιμο - IU για κάθε 100 γρ
Κόκκινες πιπεριές τσίλι (φρέσκιες) - 21,000
Κόκκινες πιπεριές τσίλι (αποξηραμένες) - 16,000
Φύλλα μπρόκολου - 77,000
Μπρόκολο (άνθος) - 3,000
Καρότα (πολτοποιημένα) - 10,000
Φύλλα γογγυλιού - 7,500
Λάχανο - 6,500
Αντίδι - 3,500
Ραδίκι - 14,000
Σπανάκι - 8,000
Βούτυρο - 3,500
Συκώτι βοδινού - 45,000
Κρόκοι αυγών - 3,000
Πεπόνι - 4,000
Μάγκο - 5,000
Παπάγια - 2,000
Γλυκοπατάτες - 9,000
Τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α
Καλαμπόκι
Μαρούλι
Κολοκυθάκια
Μπανάνες
Πατάτες
Μήλα
Σταφύλια
Πορτοκάλιαπηγή:http://petbirds.gr